İslâmiyet’te, mîras hukuku ile ilgili hususlar, ayrı bir ilim konusudur. Bu taksîmât, Allalhü teâlâ tarafından Kur’ân-ı kerîmde bildirilmiştir. Buna ferâiz ilmi denilmektedir. Ferâiz, farz kelimesinin çoğulu olup, mirasta; vârislere tâyin olunan hisseler, paylar demektir. Âlimler, ferâiz ilmini: “Vefat eden kimsenin bıraktığı malın, kimlere verileceğini ve nasıl dağıtılacağını gösteren ilimdir” şeklinde tarif ettiler.
Allahü teâlânın Kur’ân-ı kerîmde en açık ve en geniş bildirdiği şey; ölüden kalan mirasın nasıl dağıtılacağıdır. Burada yapılacak işlerin çoğu farz olarak emrolunduğu için, hepsine ferâiz dendi. Zîrâ bu ilim nass yâni Kur’ân-ı kerîm ile sabittir. Resûlullah efendimiz bir hadîs-i şerîfinde; “Ferâiz ilmini öğrenmeye çalışınız! Bu ilmi gençlere öğretiniz. Ferâiz ilmi, din bilgisinin yarısı demektir. Ümmetimin en önce unutacağı, bırakacağı şey bu ilim olacaktır” buyurdu. İlmin yarısı buyurulmasının sebebini âlimler; “İnsanın, bir dünyâ, bir de âhıret (ölümden sonraki) hayâtı vardır. Ferâiz ilmi, öldükten sonra kişiye ait olan bir takım hükümlerden de bahseder. Yine ferâiz ilmi, bir kimsenin vefatıyla geride bıraktığı malının vârislerine ihtiyarî olarak değil de, zarurî olarak doğmuş hakları olması sebebiyle intikâlidir” şeklinde açıklamışlardır.
Ferâiz ilmi, fıkhın yâni İslâm hukukunun bir bölümüdür. Fakat şeref ve fazîleti sebebiyle müstakil bir ilim dalı sayılmıştır. Bu ilmin, sayılamıyacak kadar âlimleri yetişti ve kitapları yazıldı. Emevî, Abbasî ve Osmanlılar zamanında, mîras taksimi, ferâiz ilmine göre yapıldı.
Ferâiz ilminin kaynakları; Kur’ân-ı kerîm, hadîs-i şerîfler ve icmâ-ı ümmet (Eshâb-ı kiramın ve müctehid âlimlerin sözbirliği)dir. Nisa sûresi 7-13. âyetleri ile 33. ve 176. âyetleri, mîras taksimindeki hak (hisse) sahiplerini açıklamaktadır. Bekara sûresi 180-182. ve 233 ile 240.âyetleri ve Mâide sûresi 106-108. âyetleri ve Enfâl sûresi 72-75. âyetlerinde mîras hukukunun genel hükümleri açıklanmaktadır.